Dibra ne artin expresionist te piktorit Huzri Hoxha
30 Dhjetor, 2024
Autor: Ferzileta Gjika
Trashëgimia artistike e Huzri Hoxhës dhe lufta për ruajtjen e identitetit te Dibrës
“Eshte nje ekspozite integrare per Dibren. Hearth-arsyeja pse vura kete emer ka te beje me origjinen ku kam lindur, ka te beje me origjinen e prinderve te mi ku ato kane vdekur,ku jam mesuar, ku jam pjekur, ku jane te gjitha traditat, ku jane te gjitha zakonet, historia e Dibres.” Huzri Hoxha
Në nje kohe kur mbrojtja e Dibrës është më urgjente se kurrë, arti shfaqet si një forcë e fuqishme për të ruajtur identitetin kulturor dhe historik si dhe për të mbrojtur trashëgiminë natyrore. Përmes artit ekspresionist te piktorit Huzri Hoxha, që pasqyron identitetin dibran dhe bukurinë e jashtëzakonshme të luginës së lumit Drin, krijohet një lidhje emocionale dhe kulturore që prek zemrat e njerëzve në shumë dimensione.
Piktori Huzri Hoxha, i lindur në Bllice të Dibrës, ka luajtur një rol të rëndësishëm në formësimin e artit ekspresionist shqiptar. Eksperimentet dhe eksplorimet e tij novatore në stil kanë kontribuar ndjeshëm në skenën e artit dinamik dhe në zhvillim të kombit. Nëpërmjet veprave të tij, Huzri Hoxha e ka vene ne qender te vemendjes Dibrën, si djep të identitetit shqiptar veçanërisht si vendlindjen e Skënderbeut, heroit të nderuar kombëtar. Arti i tij nënvizon rendesine për të mbrojtur këtë trashëgimi historike dhe kulturore nga kërcënimet që rrezikojnë zhdukjen e identitetit te saj.
Ky punim synon të ndriçojë lidhjen midis krijimtarisë ekspresioniste të Huzri Hoxhës dhe temave më të gjera të identitetit, kulturës, historisë dhe bukurisë së qenësishme të Dibrës dhe lumit Drin. Duke shqyrtuar veprat e përzgjedhura të artit të prodhuara në kontekstin e historisë, kulturës dhe identitetit të mishëruar, ai kërkon të nxjerrë në pah marrëdhënien simbiotike midis shprehjes artistike dhe etikës së komunitetit.
Një çështje e shfaqur që përmbledh këto tematika është lëvizja për te drejtat mjedisore që kundërshton ndërtimin e digës së Skavicës.
Kjo lëvizje ka galvanizuar komunitetin e Dibrës, duke sfiduar shkatërrimin e mundshëm të 35 fshatrave, rrezikimin e florës dhe faunës lokale dhe trazirat e mëdha sociale që do të sillte ky projekt.Diga kërcënon të mbysë nen uje pergjithmone pjesë të konsiderueshme të luginës përgjatë lumit Drin, duke përkeqësuar pabarazitë ekonomike të rajonit dhe duke përforcuar pabarazitë sistematike. Dibra, një nga rajonet më të varfra të Shqipërisë, ka vuajtur historikisht nga investimet e pamjaftueshme në infrastrukturë—një model i përkeqësuar nga besimi se projekti i propozuar i hidrocentralit mohon nevojën për zhvillim të mëtejshëm. “Kundershtimi ndaj digës së Skavicës” nxjerr në pah pretendime të ndërlidhura për padrejtësi. Këto përfshijnë mungesen e transparences se informacionit për publikun—shkeljen e “të drejtës për të ditur”—ligjet e padrejta që favorizojnë kompanitë miliona dollarëshe pa konkurrencë dhe modelet historike të neglizhencës që kanë margjinalizuar Dibrën. Expertet argumentojnë për zgjidhje alternative për krizën energjetike të Shqipërisë, si energjia diellore dhe e erës, të cilat janë miqësore me mjedisin dhe nuk zhvendosin komunitetet apo shkatërrojnë ekosistemet. Në përfundim, ky punim eksploron sesi arti ekspresionist i Huzri Hoxhës reflekton dhe amplifikon betejat e ndërlidhura për identitet, kulturë dhe drejtësi mjedisore në Dibër.
Figura e Skënderbeut, heroit tonë kombëtar, në stilin piktural ekspresionist të Huzri Hoxhës përfaqëson një ndërthurje të fuqishme mes historisë dhe emocioneve artistike.
Ky interpretim ekspresionist e nxjerr në pah heroizmin dhe shpirtin luftarak të Skënderbeut përmes ngjyrave të fuqishme, linjave dramatike dhe një qasje artistike që shkon përtej realizmit.
Ekspresionizmi i Huzri Hoxhës krijon një perceptim unik, duke theksuar jo vetëm madhështinë historike të Skënderbeut, por edhe emocionet që kjo figurë frymëzon te shqiptarët. Kjo vepër na kujton se arti ka fuqinë të ringjallë historinë dhe të lidhet emocionalisht me publikun, duke nxjerrë në pah se mbrojtja e Dibrës nuk është thjesht mbrojtje mjedisore, por një akt për të ruajtur historinë dhe identitetin e kombit shqiptar.
Vizioni artistik i pikturave të kryeveprës së vatrës së Huzri Hoxhës
Veprat e piktorit Huzri Hoxha qëndrojnë si një dëshmi e qëndrueshmërisë së një komuniteti që përpiqet të mbrojë historinë, kulturën dhe mjedisin e tij natyror nga forcat që kërcënojnë t’i zhdukin ato. Nëpërmjet objektivit të tij artistik, piktori Huzri Hoxha frymëzon një thirrje për veprim – duke i nxitur politikëbërësit të njohin kostot e thella njerëzore dhe kulturore të vendimeve të tyre. “Mjafton të shohësh peisazhet e tij dhe fillon të bisedosh me Piktorin, nga kjo bisedë mëson se sa e bukur është Dibra, sa histori ka ajo” shprehet Dr. Dritan Korumi.
Pikturat e Kryeveprës së Vatrës së Huzri Hoxhës mishërojnë një përkushtim të thellë ndaj shprehjes emocionale të lirë, spontane dhe thellësisht personale. Këto vepra arrijnë thellësinë e tyre shprehëse përmes një lirie të jashtëzakonshme teknikë dhe ekzekutimi, duke theksuar cilësitë fizike të ndryshueshme të bojës për të ngjallur sensualitet, element fizik te vendit, dinamizëm dhe lirizëm. Së bashku, këta elementë bashkohen për të festuar bukurinë e Dibrës dhe për të përcjellë një angazhim të vendosur për të mbrojtur Dibren, vendlindje tone të dashur. “Ekspozita jote e pikturës, e hapur me një titull që vetëm një artist i vërtetë mund t’i japë kuptim të tillë të lartë, është një homazh i mrekullueshëm ndaj vlerave kombëtare dhe patriotike” shprehet inxhinier Shkelzen Qoka
Seria e Kryeveprës së tij te emeruar “Hearth” e perkthyer ne “Vatra” bazohet në forcën e pavetëdijes krijuese, duke braktisur përbërjen e strukturuar konvencionale. Në vend që të ndërtohen nga elemente diskrete dhe të ndara, pikturat shfaqin fusha dhe rrjete të unifikuara, të padiferencuara, me disa imazhe që ekzistojnë në një plan hapësinor të pastrukturuar. Kjo qasje pasqyron natyrën rrjedhëse dhe të ndërlidhur të emocioneve dhe identitetit kulturor dhe historik që ata kërkojnë të shprehin. Për të përforcuar këto efekte vizuale, pikturat e “Vatrës” se mjeshtrit Huzri Hoxha shpesh mbushin horizonte me të mëdha, duke i dhënë veprave si monumentalitet ashtu edhe një fuqi tërheqëse.
Ngjyrat e theksuara dhe shtresimi i ndërlikuar i ftojnë shikuesit në një përvojë gjithëpërfshirëse, duke përforcuar mesazhin se bukuria dhe trashëgimia e Dibrës janë monumentale dhe të denja për t’u mbrojtur. “Fjala e kuratorit, z. Peqini ishte në lartësinë dhe cilësinë e punëve tuaja Mjeshtër, pa ngjyrime a shkëlqime e lustrime të rreme, apo hipokrite. Arti juaj flet vetë duke qenë i plotsuar dhe i arrirë” shprehet ish-keshilltari. Presidentit Nishani, Z. Saimir Kodra.
Kritika e piktorit Huzri Hoxhës për drejtësinë e banoreve dibrane dhe shpërnguljen e detyruar në Dibër
“Nese nje qyteterimi do ti heqesh nje lume,
ate do ta vdesesh, nese do ta mbulosh me uje ate do ta zhdukesh” Huzri Hoxha
Arti expressionist i piktorit Hoxha tregon se edhe kur miratohen vendime ne emer te shqiptareve duke mos marre parasysh rajonin e Dibres, zemren e Shqiperise, problemet e rëndësishme vazhdojnë. Nëpërmjet pikturave të tij kryevepra “Vatra”, mjeshtri Huzri Hoxha shqyrton në mënyrë kritike procesin e zhvendosjes, duke theksuar faktorët objektivë, vendimet politike dhe rolin kritik të pjesëmarrjes së publikut. Ai arrin në përfundimin se toka, bukuria natyrore dhe resourset e Dibrës i perkasin komuniteteve të Dibres dhe jane te trasheguara ne breza. Qeveria argumenton se pabarazitë në kënaqësinë e preferencave mund të adresohen përmes dinamikës së pronesise së banesave, duke sugjeruar që banorët e zhvendosur do te jene te kenaqur me shtëpitë dhe tokën e tyre të “re” përfundimisht mund të zhvendosen dhe të mos kthehen me në tokën e tyre stërgjyshore. Megjithatë, mjeshtri i penelit , piktori Hoxha hedh poshtë me vendosmëri këtë argument, duke pohuar se shpërngulja në Dibër – e shkaktuar nga ndërtimi i Digës së Skavicës – nuk është as fluide dhe as e barabartë sa të zgjidhë pabarazitë e krijuara në të ashtuquajturën “tokë e re”. Perkundrazi kjo do te shkaktoje probleme te medha sociale kur behet fjale zhvendosja e mijera banoreve nga tokat e tyre.
“Arti s’te le as te qete as ne komoditet. U hedh nje veshtrim fluturimthi te gjithave, pastaj e ngul veshtrimin te secila dhe pret te pergjigjen, te robtojne syte, mendjen, jane ngujueset e vlerave artistike. E ngul veshtrimin fillimisht te portreti. Se, ne fund te fundit edhe portreti lipset te flas, perderisa ka brenda njeriun. Ne mos te flase, te kundroje dicka qe e ka thelle ne shpirt dhe qe piktori e ka zbuluar dhe e ka bere te kapshme edhe prej nesh” Pr.Dr. Adriatik Kallulli
Zhvendosja e detyruar nga Dibra do të përkeqësonte pabarazitë ekzistuese, duke përkeqësuar çështjet e drejtësisë sociale, ekonomike dhe të strehimit. Humbja e tokës stërgjyshore, lidhjet kulturore dhe kohezioni i komunitetit nuk mund të kompensohen me zgjidhje sipërfaqësore te bazuara ne treg. Kritika e mjeshtrit H.Hoxha thekson se nje zhvendosje e tille thellon padrejtesite strukturore, duke shembur themelet kulturore, historike, dhe ekonomike te komuniteteve te prekura.
Këndvështrimi artistik i Huzri Hoxhës mbi perpjekjet e Dibrës per mbiekzistence.
Shumë studime ekzistuese nxjerrin në pah zhvendosjen e padëshirueshme të njerëzve të detyruar të lënë shtëpitë dhe komunitetet e tyre, duke humbur shpesh mjetet e jetesës, tokën dhe aksesin në burimet thelbësore. Kjo zhvendosje ilustron padrejtësinë shpërndarëse, ku barrat e projekteve të zhvillimit bien në mënyrë disproporcionale mbi komunitetet e margjinalizuara. Megjithatë, Piktor Huzri Hoxha ofron një vizion konkurrues të drejtësisë shpërndarëse – një vizion që ai e artikulon si “toka e njerëzve duhet t’i përkasë vete njerëzve”, dhe vete populli i Dibres duhet te jete vendimarres. Nëpërmjet artit të tij ekspresionist, mjeshtri i piktures, Huzri Hoxha riformulon debatin rreth shpërnguljeve në Dibër, duke theksuar se çështja themelore nuk është thjesht ndarja fizike apo humbja e tokës, por erozioni i kulturës, identitetit dhe ndjenjës së trashegimise, te shtëpisësë, dhe perkatesise Dibrane si komunitete qe duhet te gezojne te drejten per te trasheguar Dibren brez pas brezi. Dibra, e njohur për tokën e saj të pasur, prodhuese dhe lidhjen e pandashme me lumin Drin, ka një rëndësi të thellë historike dhe kulturore për popullin e saj. Për Huzri Hoxhën, këta elementë të identitetit janë të pazëvendësueshëm dhe duhet të kenë përparësi ndaj projekteve zhvillimore që rrezikojnë t’i zhdukin.
“Kundërshtimi ndaj digës së Skavicës” është shndërruar në një lëvizje të gjerë të drejtësisë mjedisore dhe te drejtave te banoreve qe preken nga ndertimi i Hidrocentralit te Skavices. Kjo levizje sfidon agjencitë qeveritare dhe organizatat e huaja apo vendase, mjedisore që të adresojnë drejtësinë dhe implikimet më të gjera të veprimeve të tyre, veçanërisht gjatë fazës së parë të studimit të fizibilitetit. Lëvizja ka vënë në dukje, ne seancen e Gjykates Kushtetuese ne Janar te vitit 2024, edhe mungesën e transparencës në vendimmarrje, duke vënë në dukje “Ligjin 38/2021”, i cili garanton ndërtimin e digës pa konkurrencë apo informacion adekuat publik. Ky proces i njollosur nënvizon diskriminimin e qëllimshëm ndaj popullit të Dibrës, duke margjinalizuar më tej një rajon tashmë të cenueshëm.
Në vizionin e mjeshtrit te piktures Huzri Hoxhës, arritja e drejtësisë së vërtetë per komunitetin dibran kërkon më shumë sesa adresimin e pabarazive ekonomike dhe të banesave; kërkon respekt për trashëgiminë kulturore, historike, dhe mjedisore të Dibrës. Nepermejt punes se tij artistike, piktori Huzri Hoxha kërkon transparencë, drejtësi dhe një proces të barabartë që i jep përparësi zërave dhe nevojave të njerëzve mbi zhvillimin e orientuar nga fitimi. Kritika e Hoxhës nepermjet punes se tij artistike te pikturave, nënvizon natyrën kundërproduktive të ndërhyrjeve të qeverisë dhe ministrise se energjitikes që synojnë përmirësimin e burimeve të energjisë përmes projekteve në shkallë të gjerë si diga e Skavicës. Ai argumenton se projekte të tilla janë të panevojshme në një rajon ku zgjidhjet alternative, më pak shkatërruese të energjisë janë të zbatueshme.
Për më tepër, diga do të shkëpuste lidhjen jetike midis lumit Drin dhe popullit të Dibrës – një marrëdhënie që ka formësuar trashëgiminë kulturore dhe mjedisore të rajonit për breza. “Urime më të përzemërta për hapjen e ekspozitës me një titull kaq të gjetur ‘HEARTH’! Kjo ekspozitë është fryti i një pune plot pasion dhe përkushtim. Si mbesa jote ndihem shumë krenare për profesionalizmin dhe mesazhin që përcjell përmes artit” shprehet Ermira Hoxha Qoku
Ndersa specialisti i mirenjohur i bujqesise se Dibres Arif Mata, vlereson lart kontributin intelektual te Huzri Hoxhes dhe me ndjeshmeri te larte Ekspoziten ne pikture, ku shprehet me shume art, domosdoshmeria e mosprekjes se Dibres me vlera te rralla shume dimensionale. “Huzriu eshte Femije i nje burri te mencur si Ramadan Hoxha, dhe i nje nane me karakter malsorje, bije e Lushes se shquar, te gjithe femijet zoteronin nje zgjuarsi natyrale te lakmueshme. Ajo u shfaq se pari ne perparimin e tyre shkollor. Huzriu kudo punoi, tentoi te rene ne praktike dhe teori. Huzriut i dhemb impakti i cdo reforme ne jeten e njerezve dhe ka tentuar te jete ne krahun e me produktives” shprehet me tej ish- drejtori i bujqesis Diber Z. A.Mata
Në këtë kontekst, vizioni i Hoxhës për drejtësinë per te vendosur vete mbi fatet e Dibres sfidon kornizat konvencionale. Në vend që ta shikojë drejtësinë vetëm përmes kenveshtrimit së shpërndarjes së burimeve ose përfitimit ekonomik, ai mbron një model që i jep përparësi ruajtjes së identitetit kulturor, vazhdimësisë historike dhe mirëqenies së komunitetit. Arti i tij ekspresionist shërben si një kritikë e padrejtësive sistematike dhe një thirrje për veprim, duke u kërkuar politikëbërësve të njohin vlerën e brendshme të rajonit të Dibrës dhe të popullit të saj.
Keshtu e vlerson Ludmilla Zagorçani “Nje ekspozite plot krenari e dashuri per vendlindjen, pasioni e talenti jane ne çdo penel.”
“Eshte magjike te shijosh kete ekspozite kaq te bukur ku cdo pikture te dhuron ndjesi dhe emocione totalisht nostalgjike. Sa do e deshiroja nje moment te tille arti. Me vjen keq qe jam larg. Por te uroj suksese dhe sa me shume frymezim né krijimtari kaq te bukura” shprehet Miri Kola Canaku
Pikture nga Huzri Hoxha: Mollet e Kastritoti
Rajoni i Dibrës është historikisht i njohur për rëndësinë e tij kulturore dhe strategjike, shpesh i quajtur “zemra e Shqipërisë. Ekspresionizmi, si rrymë artistike, është i njohur për aftësinë për të shprehur emocione të forta, ngjyra të gjalla dhe forma të guximshme, duke krijuar një lidhje të thellë mes artistit dhe publikut.
Kush eshte Huzri Hoxha?
*Huzri Hoxha – Biografi* _(Piktori Ekspresionist)
I lindur më 17 janar 1961, në peizazhet magjepsëse të Dibrës, në Shqipëri, Huzri Hoxha është një artist i dalluar, vepra e të cilit pasqyron emocione të papërpunuara, thellësi kulturore dhe tregim pamor. Me një themel në diplomaci dhe ndjekje intelektuale, kalimi i Hoxhës në pikturë ka çimentuar reputacionin e tij si një nga piktorët kryesorë ekspresionistë të Shqipërisë.
Hoxha e nisi rrugëtimin e tij akademik duke u diplomuar në Ekonomik nga Universiteti i Tiranës në vitin 1985, pasuar nga studimet pasuniversitare në Akademinë e Shkencave të Shqipërisë, ku mori nderime të larta midis viteve 1985 dhe 1987.
Në fillim të viteve 1990, ai hyri për pak kohë në politikë si deputet i Kuvendit të Shqipërisë dhe më pas shërbeu si diplomat në Ministrinë e Jashtme, i specializuar në marrëdhëniet kulturore me vendet sllave. Megjithatë, pasioni i tij i qëndrueshëm për artin e riktheu shpejt fokusin e tij, duke e shtyrë atë të ndiqte studimet formale në Akademinë e Arteve të Bukura në Tiranë, ku u specializua në pikturën monumentale.
Që në moshë të re, Hoxha shfaqi talentin artistik, duke u njohur me ekspozita dhe çmime lokale gjatë festimeve të Ditës së Pavarësisë së Shqipërisë. Ekspozita e tij e parë vetjake, e mbajtur në Pallatin e Kulturës të Tiranës në vitin 1983, shënoi fillimin e një rrugëtimi artistik që do të ndërthurte emocione të gjalla me narrativat kulturore.
Arti i Hoxhës është i rrënjosur thellë në ekspresionizëm, i karakterizuar nga format e guximshme, intensiteti emocional dhe përdorimi ndjellës i ngjyrës. Pikturat e tij shpesh pasqyrojnë betejat e brendshme, lëvizjet shoqërore dhe simbolikën kulturore, duke e vendosur atë si një poet vizual të përvojës njerëzore. Ndërsa ekspresionizmi përcakton themelin e tij, vepra e tij përfshin gjithashtu elementë të abstraksionit, futurizmit dhe eksperimentimit modernist. Ndër vite, Hoxha ka shfaqur punën e tij përmes tre ekspozitave të tjera personale dhe katër ekspozitave kolektive, duke mahnitur audiencën në Shqipëri dhe jashtë saj.
“Nese nje qyteterimi do ti hiqje lumin, do ta vdisje ate, do ta vrisje ate. Nese do ta mbuloje me uje, do ta zhdukje ate krejt. Meqe arti si natyre, arti e zbukuron boten, e shpjegon boten, ka raste te vecanta qe edhe e shpeton boten.”
– Huzri Hoxha
Pikturat e tij kanë fituar një vend të përhershëm në galeritë në Turqi dhe Maqedoninë e Veriut, ndërsa koleksionistët nga Gjermania, Austria dhe Mbretëria e Bashkuar kanë marrë veprat e tij për koleksionet e tyre private. Përtej mureve të galerisë, arti i Hoxhës shtrihet në hapësirat publike. Këto pjesë në shkallë të gjerë admirohen jo vetëm për madhështinë e tyre, por edhe për aftësinë e tyre për të evokuar narrativat historike me fuqi shprehëse.
Në vitin 2012, gjatë festimeve të 100-vjetorit të Pavarësisë së Shqipërisë, Hoxha u nderua për kontributin e tij artistik, duke përfshirë dizajnin konceptual të përkrenares dhe platformës ikonike të shpatës së Skënderbeut në Muzeun Kombëtar në Tiranë, një simbol i qëndrueshëm i trashëgimisë shqiptare.
Arti i Hoxhës shërben gjithashtu si një formë vizuale e aktivizmit, duke u përballur me sfidat bashkëkohore përmes imazheve shprehëse. Shumë prej veprave të tij protestojnë kundër degradimit mjedisor dhe projekteve të ideuara keq të qeverisë që kërcënojnë integritetin ekologjik dhe historik të Dibrës, vendlindjes së tij.
Gjatë gjithë karrierës së tij, Hoxha ka marrë pjesë në ekspozita të shumta, duke fituar çmime dhe mirënjohje nga institucione kulturore si Muzeu Kombëtar i Tiranës, si dhe nderime në Stamboll, Turqi, Maqedoninë e Veriut dhe Mal të Zi.
Kritikët e kanë vlerësuar vazhdimisht aftësinë e Hoxhës për të shfrytëzuar fuqinë e papërpunuar emocionale të ekspresionizmit, duke e shndërruar kanavacën në një pasqyrë të kujtesës kulturore, luftës dhe shpresës.
“Arti s’te le as te qete as ne komoditet. U hedh nje veshtrim fluturimthi te gjithave, pastaj e ngul veshtrimin te secila dhe pret te pergjigjen, te robtojne syte, mendjen, jane ngujueset e vlerave artistike. E ngul veshtrimin fillimisht te portreti. Se, ne fund te fundit edhe portreti lipset te flas, perderisa ka brenda njeriun. Ne mos te flase, te kundroje dicka qe e ka thelle ne shpirt dhe qe piktori e ka zbuluar dhe e ka bere te kapshme edhe prej nesh” Pr.Dr. Adriatik Kallulli
Puna e tij vazhdon të rezonojë nëpër platforma ndërkombëtare, duke përfshirë mediat sociale, ku arti i tij angazhon dhe frymëzon audiencën në mbarë botën. Huzri Hoxha – një artist, penelata ekspresioniste e të cilit pulson me jetë dhe kuptim – krijon më shumë se art; ai krijon peizazhe emocionale që i kapërcejnë kufijtë, duke i ftuar shikuesit të reflektojnë, të lidhen dhe të ndjehen. Ekspozita “Hearth-Vatra” duket si një temë e bukur dhe kuptimplotë, që mund të përqendrohet te lidhja mes njeriut, emocioneve dhe vatrës familjare si simbol i ngrohtësisë dhe përkatësisë. Pikturat te paraqitura ne kete ekspozitë nga Huzri Hoxha përfshijnë piktura që shprehin dashuri, jetë dhe ndjenjat që lidhen me zemrën dhe vatrën
“Eshte nje ekspozite integrare per Dibren. Hearth-arsyeja pse vura kete emer ka te beje me origjinen ku kam lindur, ka te beje me origjinen e prinderve te mi ku ato kane vdekur,ku jam mesuar, ku jam pjekur, ku jane te gjitha traditat, ku jane te gjitha zakonet, historia e Dibres.”
– Huzri Hoxha
“Ekpsozita fillon me nje pikture e cila permbledh dibren me nje vello te bardhe nga bora verilindore, e ndare me nje gardh ne mes qe eshte nje konceptim i dy dibrave, dibra e madhe dhe dibra e vogel. Dibra e madhe duke u cenuar me nje liqen nuk eshte me e madhe tashme eshte e vogel. Ne qofte se do te cenohej edhe dibra e vogel ti merrje pellgun e drinit, ajo do te ishte akoma me e vogel. Nese nje qyteterimi do ti heqesh nje lume, ate do ta vdesesh, nese do ta mbulosh ate me uje ate do ta zhdukesh” shprehet Huzri Hoxha ne nje interviste te dhene per syri.tv1
Lumi Drin, një element qendror i veprave, përfaqëson jetën dhe vazhdimësinë, ndërsa ndërhyrjet e njeriut dhe transformimet moderne përbëjnë një kërcënim për këtë trashëgimi të çmuar.
Kuratori i ekspozitës, Artan Peqini, vlerëson punën e Hoxhës, ndërsa thekson se kjo “ekspozitë nuk është thjesht një rrëfim artistik, por një manifest për ruajtjen e territorit dhe traditive. Ekspozita nuk është vetëm një reflektim mbi territorin, por një rrëfim për ruajtjen e traditave dhe familjes në përballje me ndryshimet,” shprehet ai, duke theksuar se arti këtu kalon përtej estetikës, duke marrë një dimension historik dhe social.
“Nese nje qyteterimi do ti heqesh nje lume, ate do ta vdesesh, nese do ta mbulosh me uje ate do ta zhdukesh”
– Huzri Hoxha
Mesazhi kryesor i ekspozitës, sipas Peqinit, është tërheqja e vëmendjes ndaj transformimeve që kërcënojnë ekosistemet dhe kulturat lokale. “Pikturat e Hoxhës na kujtojnë se identiteti lidhet pazgjidhshmërisht me vendlindjen dhe kujtesën kolektive”. Ekspozita “Hearth” fton vizitorët të reflektojnë mbi rëndësinë e lidhjes me vendlindjen dhe ruajtjen e identitetit kulturor në një kohë ndryshimesh të mëdha. Kjo është një dëshmi artistike që flet për rrënjët dhe përpjekjet për t’i ruajtur ato të pacenuara.